29 jan 2014

Werd de muziekmarkt eerst getroffen door de aardbeving van de downloads (met iTunes als grote boosdoener), nu staan zelfs de downloads onder druk. De nieuwste ontwikkeling is streaming, in de muziekwereld gedomineerd door de grootste aanbieder Spotity.

In de kern komt streaming neer op: je koopt toegang tot een bestand aan (in dit geval) muziek en kunt zo lang je lid bent luisteren naar muziek naar keuze. Je krijgt geen eigendom van de muziek, maar het recht het te beluisteren.

Vergelijk het met een huurauto: je betaalt voor het recht de auto te gebruiken, maar mag hem niet houden.

Dezelfde beweging is gaande in de wereld van films en series. Gingen we eerst van tv en bioscoop naar video, vervolgens gingen de ontwikkelingen snel: DVD, digitaal en nu aanbieders als Netflix (in Nederland actief sinds september 2013) met nu al 6% marktpenetratie.

Gevolgen:

• Totale omzet in de muziekmarkt daalt van 498 miljoen in 2001 tot 189 miljoen in 2013;
• Groei van de digitale muziekmarkt tot bijna 50% van de totale muziekmarkt aan het einde van 2013;
• Streaming van muziek had daar eind 2013 een aandeel van 27% in (met een groei van 131% ten opzichte van eerste helft 2013);
• Marktaandeel streaming in Noorwegen en Zweden is 80%, de verwachting is dat Nederlands ook die kant op gaat;

• De videomarkt had een totale omzet van 350 miljoen in 2007, en daalde naar 288 miljoen in 2012;
• Winkelketens gericht op verkoop en verhuur van video/dvd hebben het al jaren moeilijk of zijn al weg;
• Netflix (video streaming) lanceerde haar diensten in september 2013 in Nederland en had eind december 6% van de Nederlandse huishoudens bereikt.

(bron van de cijfers: AD artikel: We streamen er straks op los – 29 jan 2014, pag 8)

Hoe heeft het zover kunnen komen?

In hetzelfde artikel staan twee interessante quotes over de vraag hoe deze twee branches het zo ver hebben laten komen:

“Critici stellen dat de muziekwereld veel te lang is blijven vechten tegen het onvermijdelijke, dat daardoor de omzet als een gek is gedaald.”

en

“Internetdeskundige Danny Mekic stelt dat de muziekwereld en ook die van de film veel te lang in het verleden zijn blijven hangen. ‘Ze zijn niet met de tijd meegegaan. Toen de mp3 kwam, was er grote behoefte aan een aanbieder die het mogelijk maakte snel muziek te downloaden. Maar er was geen iTunes, er was geen Spotity. De platenmaatschappijen hebben ene groot gat laten ontstaan. Daar heeft onder meer The Pirate Bay gebruik van gemaakt.'”

Hoe kun je dit voorkomen?

In de blog ‘Disruptive strategies’ op deze site beschrijf ik hoe je deze trendbreuken, die de manier van zakendoen op zijn kop kunnen zetten, in het oog krijgt. De sleutel zit bij een goed uitgevoerde externe analyse, en het periodiek doen van een scenario analyse.

Een van de tools die je daar bij kunt gebruiken is het toepassen van ontwikkelingen in andere branches op die van jou. In dit geval:

• Wat zou er gebeuren als klanten mijn producten en diensten alleen nog aan zouden schaffen op momenten dat het hun uitkomt? Niet alleen 24/7, maar ook alles wat ooit beschikbaar was op elk moment dat de klant et wil?
• Wat zou er met mijn verdienmodel gebeuren als klanten geen eigendom meer willen kopen, maar het recht op gebruik? Bij een aantal producten kennen we dit al als leasing of (kunst)uitleen, maar wat als ik mijn kleding, meubels en elektronica ook niet meer in eigendom wil?
  • Wat gebeurd er met mijn verdienmodel als er een partij komt die dit gaat aanbieden? Welke verschuivingen treden er dan op in de markt en welke plek heb ik dan? Wordt daar dan nog geld verdient?
  • Wat zou er nodig zijn voor ons om dat zelf te gaan ontwikkelen? Pas dat bij onze MVP? Kunnen en willen we dat? Hoe gaan we daar dan geld mee verdienen?

Dit zijn vragen uit het blauwe perspectief en gaan over het bestaansrecht en het verdienmodel van de organisatie als de markt veranderd.

Een krachtige groet,

Marischka